Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nun jeotermal geleceği Diyarbakır’da konuşuldu

Etkinlikten görünüm (Kaynak: JMO)

Merve Uytun 29 Eki 2025

Diyarbakır – TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası öncülüğünde düzenlenen “Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin Jeotermal Kaynak ve Doğal Mineralli Su Potansiyeli Çalıştayı”, 23–25 Ekim 2025 tarihleri arasında Diyarbakır’da gerçekleştirildi.

Diyarbakır Valiliği, Maden Tetkik ve Arama (MTA) Genel Müdürlüğü, GAP İdaresi, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi ve Diyarbakır Ticaret Odası’nın ortaklığıyla düzenlenen etkinlik, Sezai Karakoç Kültür ve Kongre Merkezi’nde geniş katılımla yapıldı. Güneydoğu Anadolu Belediyeler Birliği, TMMOB Diyarbakır İl Koordinasyon Kurulu ve çok sayıda özel sektör temsilcisi de çalıştaya destek verdi.

Jeotermal Haberler’in daha önce hazırladığı dört ön haberde (“Duyuru”, “Bildiri çağrısı”, “Hazırlıklar”, “Programın yayımlanması”) ayrıntılı biçimde aktardığı etkinlik, bu kez bölgenin jeotermal geleceğini bilimsel, teknik ve kurumsal açıdan masaya yatırdı.

Çalıştayın açılış konuşmasını Yürütme Kurulu Başkanı Prof. Dr. Mehmet Şener yaptı. Türkiye’nin jeolojik yapısı itibarıyla dünyanın en zengin jeotermal kuşaklarından birinde yer aldığını belirten Şener, bu zenginliğin önemli bölümünün henüz yeterince değerlendirilmemiş Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde bulunduğunu söyledi:

“Bu çalıştay, bölgedeki jeotermal ve doğal mineralli su kaynaklarını bilimsel verilerle ele almak, bürokratik ve finansal zorlukları tartışmak ve potansiyeli yatırıma dönüştürmek için bir yol haritası oluşturmayı hedefliyor.”

TMMOB JMO Diyarbakır Şube Başkanı Özgür Haktan Bozan, jeotermal enerjinin çevreyle uyumlu kullanımına dikkat çekti:

“Doğal yaşam alanlarımızın, meralarımızın ve yeraltı sularımızın korunmasını esas alan, yerel katılımlı, halkın yararına ve çevreye duyarlı jeotermal uygulamaları ele alacağız.”

Jeotermal, üretim ve istihdam için stratejik bir araç

TMMOB JMO Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Alan ise konuşmasında, jeotermal enerjinin bölgesel kalkınmadaki stratejik rolünü vurguladı:

“Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nun enerji kaynakları yeterince değerlendirilmiyor. Bu kaynakların geniş halk kesimlerinin yararına, üretim ve istihdamı artıracak şekilde kullanılması gerekir.”

Bakanlık ve MTA’dan güçlü katılım

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Tabii Kaynaklar Dairesi Başkanı Leman Çetiner, Bakanlığın atıl petrol kuyularının seracılık ve ısıtma amaçlı kullanımı üzerine yürüttüğü projeyi anlattı. 80 yıllık dönemde açılmış 5.205 kuyunun sıcaklık verilerinin incelendiğini belirten Çetiner, jeotermal enerjinin bölgesel kalkınmada ve enerji bağımsızlığında önemli bir paya sahip olduğunu vurguladı.

MTA Genel Müdür Yardımcısı Haşim Ağrılı da Genel Müdürlük olarak Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da yürütülen yeni jeotermal sondaj ve araştırma projelerine değindi. Ağrılı, bu çalışmaların yakın dönemde bölgede elektrik üretimine yönelik ticari projelere dönüşmesini hedeflediklerini belirtti.

3 gün, 12 konferans, 16 bildiri, 6 yuvarlak masa

Üç gün süren çalıştay boyunca 12 çağrılı konferans, 16 sözlü bildiri ve 6 yuvarlak masa toplantısı düzenlendi.
İkinci gün “Jeotermal Yasa ve Uygulamalar”, “Jeotermal Jeoloji”, “Modellemeler ve Uygulama Alanları” gibi oturumlarda 17 bildiri sunuldu. Etkinliğin sonunda katılımcılar Diyarbakır Sur İçi Kültür Gezisine katıldı.

Üçüncü gün ise “Jeotermal Sistemler ve Depremsellik”, “CO₂ ve Doğal Mineralli Sular”, “Terkedilmiş Petrol Kuyuları ve EGS”, “Jeotermal Kaynakların Korunması ve Sürdürülebilirliği”, “Yatırım Stratejileri” ve “Mevzuat” başlıklı yuvarlak masa toplantıları gerçekleştirildi. Toplantı sonuçlarının ilerleyen günlerde “Çalıştay Sonuç Bildirgesi” olarak yayımlanacağı açıklandı.

Çalıştayın son gününde, MTA’nın yürüttüğü jeotermal sondaj sahası, TPAO’nun Kubucak-2 petrol arama kuyusu ve Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nin jeotermal kuyusu ziyaret edildi. MTA’dan Dr. Aydın Çiçek, sondaj sahasında katılımcılara teknik bilgiler aktardı.

Kaynak: TMMOB JMO