Vaka çalışması – 2067 metre derinlikte sıkışan jeotermal pompanın çıkarılması
Vaka çalışması - 2067 metre derinlikte sıkışmış bir jeotermal pompanın çıkarılması (Ek fotoğraf kaynağı: Enedril)
Merve Uytun
4 Eyl 2025
Enedril'in bir vaka çalışması, jeotermal kuyularda gerçekleştirilen başarılı fishing operasyonlarında hem yaratıcılığın hem de doğru ekipman seçiminin değerini ortaya koyuyor.
“Jeotermal operasyonlarda bir şeyler ters gittiğinde, düzeltici önlemler operasyonel varlıklara daha fazla zarar vermeyecek şekilde uygulanmalıdır. Kuyu müdahalelerinde en önemli önceliklerden biri, kuyunun bütünlüğünün korunmasıdır. Fransız sondaj şirketi Enedril tarafından hazırlanan bu vaka çalışmasında, kuyuda sıkışan bir dalgıç pompanın çıkarılması süreci ele alınmaktadır.
Jeotermal enerji, enerji dönüşümünün en umut verici çözümlerinden biri olarak öne çıkıyor. Ancak yeraltındaki ısıyı kullanabilmek, karmaşık bir altyapı ve hassas bakım operasyonlarını gerektiriyor.
Bunlar arasında fishing (kuyuda sıkışan ekipmanların çıkarılması) en zorlu manevralardan biridir. Yakın zamanda yaşanan bir olay, üretim sürekliliğini güvence altına alan kimi zaman beklenmedik çözümlerin yanı sıra, bu sürecin teknik zorluklarını da gözler önüne seriyor.
Bir jeotermal kuyuda kurulu dalgıç pompanın çıkarılması sırasında, ekipmanın neredeyse tamamı büyük bir derinlikte sıkıştı. İlk tahminler, pompanın 13-3/8’’ ile 9-5/8’’ muhafaza borularının birleşiminde sıkıştığını ya da güç ve kimyasal enjeksiyon kabloları nedeniyle 9-5/8’’ muhafaza içinde bloke olduğunu gösteriyordu. Zorluk iki yönlüydü: pompanın tam yerini tespit etmek ve kuyunun bütünlüğünü riske atmayan bir fishing stratejisi geliştirmek. Bu bütünlük, kaynağın sürekli işletilmesi için hayati öneme sahipti.
Çeşitli senaryolar değerlendirildi: pompanın dibe düşerek açık kuyuda kalması, 254 m’de kesilmiş bir muhafaza borusuna sıkışması ya da artık kablolar tarafından bloke edilmesi. Bu belirsizlikler planlamayı karmaşık hale getirdi ve birden fazla teknik stratejinin önceden düşünülmesini gerektirdi.
Seçenekler arasında büyük çaplı bir overshot ile pompa gövdesinin çıkarılması, daha küçük aletlerle merkezi milin yakalanması veya kabloların bir zıpkınla tutulması vardı. Son çare olarak muhafaza borusunun veya pompanın frezelenmesi düşünüldü ki bu ağır ve riskli bir çözümdü.
İlk denemeler başarısız oldu. Ne 8-3/8’’ overshotlar ne de pompa miline yönelik küçük aletler ekipmanı serbest bırakabildi. Ana güçlük, 2.000 metrenin üzerindeki müdahale derinliği ve bu derinlikte etkin manevrayı engelleyen sondaj kulesinin sınırlı kapasitesiydi. Bu başarısızlıkların ardından ekipler, son çare olarak görülen frezeleme seçeneğini değerlendirmeye başladı.
Sonunda çözüm çok daha basit bir yaklaşımla geldi. Yalnızca 3-7/8’’ overshot ve 1-3/8’’ küçük kıskaç kullanılarak, iki segmanla yerinde tutulan pompa miline kilitlenmeyi başardılar. Tüm olasılıklara rağmen pompa ertesi gün başarıyla çıkarıldı.
Teknik bir anekdotun ötesinde, bu operasyon jeotermal enerjide bakımın stratejik önemini ortaya koyuyor. Her başarılı müdahale, tesislerin ömrünü uzatmaya, enerji arzını güvence altına almaya ve proje kârlılığını garanti etmeye yardımcı oluyor. Yenilenebilir ısının karbon azaltımında merkezi bir rol oynamasının beklendiği bir dönemde, bu tür operasyonlarda ustalaşmak büyük önem taşıyor.
Bu vaka çalışması ayrıca başarılı bir fishing operasyonunun, ekiplerin yaratıcılığı kadar sahip oldukları ekipmanlara da bağlı olduğunu hatırlatıyor. Çoğu zaman sessiz ve görünmez bir kaynak olarak algılanan jeotermal enerji, üretilen her megavatın arkasında geniş bir uzmanlık birikimi barındırıyor. İşte bu teknik sağlamlık ve operasyonel pratikliğin birleşimi, jeotermal enerjiyi geleceğin enerji kaynağı haline getiriyor.”
Enedril Hakkında
Fransa’nın güneybatısındaki Lons kentinde bulunan Enedril, jeotermal sondaj, yeraltı depolama, petrol, gaz ve maden çıkarımı alanlarına odaklanarak uluslararası varlığını güçlendiriyor. Şirket, küresel ölçekte büyüme hedefini açıkça ortaya koyarken, temel değerlerinden – teknik uzmanlık, operasyonel güvenilirlik ve dünya çapında iş ortaklarıyla güvene dayalı ilişkiler – ödün vermiyor.
2013 yılında kurulan Enedril, yönlü sondaj, fishing (çıkarma) operasyonları ve kuyu müdahaleleri (Workover ve Plug & Abandonment – P&A) konularında uzmanlaşmıştır. Ayrıca, jeotermal enerji, petrol ve gaz, maden aramaları ve yeraltı depolama projeleri için özel çözümler sunan geniş bir kuyu içi ekipman yelpazesi tasarlamakta ve üretmektedir.
Şirketin bugüne kadarki başarıları arasında 57.200 metreden fazla sondaj, 32 tamamlanmış kuyu ve Fransa ile yurt dışında toplam 342 projede 130’dan fazla Fishing ve P&A operasyonu yer almaktadır. ISO 9001 sertifikasına sahip olan Enedril, titiz kalite sistemleri, standartlaştırılmış prosedürler ve sürekli iyileştirme kültürü ile faaliyetlerini sürdürmektedir.
Kaynak: ThinkGeoEnergy
