Dünya Bankası ESMAP Raporu – erken aşamada mali teşvikler
Los Azufres geothermal power plant, Mexico (source: Alstom)
Eren Günüç
1 Haz 2017
Bu gözden geçirme, Dünya Bankası'nın Jeotermal Kaynak Riskini Azaltmaya Yönelik Yaklaşımların Karşılaştırmalı Analizi'ni içeren Enerji Sektörü Yönetim Yardım Programı'ndan alınmış en sonuncudur. Bu, "Erken Aşamalı Mali Teşvikler" ile jeotermal enerji gelişim risklerini azaltmanın özetini oluşturacaktır.
Hükümetin Geliştirici, Maliyet Paylaşılan Sondaj ve Kaynak Risk Sigortası (The World Bank’s Energy Sector Management Assistance Program) odaklı önceki kayıtlarında vurgulandığı gibi, jeotermal enerjinin geliştirilmesine yönelik en büyük engelin, yüzey keşif ve arama sondajının başlangıç masrafı olduğu açıktır. Özel şirketlere özellikle yatırım harcamalarını destekleme konusunda teşvikler gerekir. Erken dönem mali teşviklerin kullanılması, hükümetlerin keşif maliyetini düşürmek ve risk sermayesini keşif ve sondaj için teşvik etmek için uygulayabilecekleri bir diğer tekniktir.
Erken dönem mali teşviklerin risk azaltma yöntemi, kısmi bir maliyet paylaşım şemasına benzer ve özellikle erken safhalarda risk sermayesinin harekete geçirilmesi için gerekli olan ivme olabilir. Böyle bir planın temel teşvikleri, yüzey keşifleri, keşif ve doğrulama sondajı için gerekli olan risk sermayesinin miktarını azaltabilecek bazı vergileri ve ithalat vergilerini azaltmaktır. Bu istisnalar, sondaj ekipmanı ve inşaat malzemeleri üzerindeki vergi indirimini içerebilir. Bu, bir projeyi finanse etmek için gerekli olan erken aşama risk sermayesinin miktarını azaltarak, arama aşaması için genel yatırım maliyetlerini düşürür. Ayrıca, bu teşvikler, onlardan önceliğe “algılanan” herhangi bir mali destek olmadığından, kamu tarafından olumlu olarak algılanabilir.
Her ne kadar bu teşvikler ESMAP Raporundaki diğerlerinin aksine biraz mütevazı olmakla birlikte, araştırmanın ilk aşamalarında başarısız olursa geliştiricilere maddi kayıpları azaltabilirler. Bu tür teşvikler, çoğunlukla, itirazlarını arttırmak için diğer risk azaltma planlarıyla birlikte kullanılır. Erken Aşama Mali Teşvikler, Meksika, Türkiye, Filipinler, Endonezya ve Amerika’da başarı ile kullanılmıştır. Bu yöntem birçok jeotermal geliştirme projesini kesinlikle kolaylaştırmış olsa da, yöntem bir jeotermal projenin itici gücü olarak seçilemez ve jeotermal enerji üretiminin hızı üzerinde sınırlı etkisi vardır.
İlk aşamada mali teşvikler konusunun dikkate alınması gereken iki dezavantajı vardır. Jeotermal projenin ölçeği mali yüklemeyi doğrudan etkileyecek ve projenin maliyetleri üzerinde genel etkisi olmayacaktır. Buna ek olarak, bu gibi mali teşvikleri uygulamak bir ülkenin mali mimarisinde değişiklik yapılmasını gerektirebilir.
Kaynak: World Bank Group, ESMAP, Washington, DC, worldbank.org March 2016., ThinkGeoEnergy aracılığıyla
